تاریخچه ثبت شرکت در ایران

تاریخچه ثبت شرکت در ایران از چه زمانی شروع شده است؟ اولین شرکتها در چه تاریخی ثبت شده­اند؟ از چه روزی قانون برای شرکت­ها وضع شد؟ برای پاسخ به این سوال و سوالات مشابه تصمیم گرفتیم مقاله تاریخچه ثبت شرکت در ایران را بنویسیم. در این مطلب در مورد تمامی مطالب مرتبط با این موضوع صحبت کرده و تمامی مطالب مهم را بررسی خواهیم کرد. در واقع به طور کامل تاریخچه ثبت شرکت را مورد واکاوی قرار خواهیم داد. می­توانید اطمینان داشته باشید در پایان این نوشته پاسخ تمامی سوالات خود را دریافت خواهید کرد. پس تا اتمام مقاله همراه ما باشید.

انسان­ها از قرن­ها پیش علاقه به کار گروهی و شراکتی داشته­اند. از همان زمانی که برای شکار با همدیگر تصمیم گرفته و گوشت شکار را تقسیم می­کردند. در سال­های بعد در تجارت نیز نوعی از شراکت به وجود آمد . در صنایع مختلف افراد با یکدیگر شریک شده و سود حاصله از فعالیت اقتصادی را قسمت می­کردند. با توجه به مطالب فوق مشاهده می­کنید که سابقه شراکت در جهان و ایران به قرنها پیش بازمی­گردد. اما ثبت شرکت در ایران از چه زمانی انجام شد و تاریخچه ثبت شرکت دقیقا به چه صورت است ؟

تاریخچه ثبت شرکت 

در ایران نخستین قوانین برای ثبت شرکت به سالهای ۱۳۰۳ و ۱۳۰۴ برمی­گردد. اما مهمترین قوانین در سال ۱۳۱۱ وضع شد و شرکت­ها ملزم به پیروی از آن شدند. این قوانین بعدها و در سال ۱۳۴۷ مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفت و مواردی به آن اضافه و موادی نیز حذف شد. هسته و شاکله اصلی تمامی قوانین ثبت شرکت فعلی نیز مربوط به همان قانون سال ۴۷ است.

به طور مثال در حال حاضر طبق قانون ۷ نوع شرکت در ایران قابل ثبت است . این شرکت­ها عبارتند از مسئولیت محدود ، سهامی خاص و عام ، شرکتهای مختلط سهامی و غیر سهامی ، تعاونی ، نسبی و تضامنی . تمامی این موارد در قانون سال ۴۷ ذکر شده است. با توجه به موارد بالا می­توان زمان شروع تاریخچه ثبت شرکت را سال ۱۳۱۱ و تاریخ گسترش و اصلاح آن را سال ۱۳۴۷ در نظر گرفت. با گذشت زمان و با پیشرفت دنیا در همه عرصه­ها احساس میشد که این قوانین هم باید در قسمتهایی عوض شوند. در ادامه به تعدادی از آنها خواهیم پرداخت که با توجه به پیشرفتهای دنیای امروزی دستخوش تغییراتی شده­اند.

تغییرات قوانین ثبت شرکت در دهههای اخیر

تاریخچه ثبت شرکت از قبل از انقلاب شروع شده و در بعد از آن هم ادامه پیدا کرده است. سه نمونه از مهمترین تغییرات آن عبارت است از :

۱ – ورود به دنیای آنلاین : با استفاده روزافزون از کامپیوتر و اینترنت دیگر ثبت شرکت به صورت سنتی پاسخگو نبود. پس تصمیم بر آن گرفته شد که کارها به جای روش سنتی به صورت غیر حضوری و دیجیتال انجام شود. این امر باعث شد نقطه عطفی در ثبت شرکت در ایران به وجود بیاید و قوانین تغییر قابل ملاحظه­ای بکند. دیگر لازم نیست برای طی کردن مراحل اداری فاصله بین اداره­ها طی شود. تمامی مدارک در سایت بارگذاری شده و نتیجه از همان طریق اعلام میشود. یک نمونه از آن گواهی عدم سوپیشینه است که در حال حاضر به صورت کاملا غیر حضوری و به صورت آنلاین صادر می­شود.

۲ – تغییر بحث مالیاتی: یکی دیگر از تغییرات مهم در قوانین ثبت شرکت مرتبط با بحث­های مالیاتی است. از دهه هفتاد کد اقتصادی از ملزومات هر شرکتی شد و باید بر روی تمامی اسناد رسمی مورد استفاده قرار می­گرفت. همچنین دفاتر پلمپ مالیاتی نیز اضافه شد که شرکت­ها موظف به پر کردن و تحویل آن بوده و مالیات بر اساس آن سنجیده می­شود.

۳ – به وجود آمدن شکل جدیدی از شرکت : در حال حاضر شرکت­ها تقریبا همان انواعی هستند که در سال ۴۷ گفته شد ولی از نظر شکلی تغییر کرده­اند. به طور مثال شرکت­های دانش بنیان به وجود آمده­اند و قوانین خاص خود را دارند‌. این شرکت­ها موتور محرکه اقتصاد بوده و ارزش افزوده زیادی تولید می­کنند. شرکت­های خصوصی نیز نسبت به سالها پیش به تعداد بسیار زیادی ثبت شده و شروع به فعالیت می­کنند. در حال حاضر و در مجموع حدودا یک میلیون شرکت ثبتی در کشور داریم.

تاریخچه ثبت شرکت های خارجی در ایران

تمامی کشورها احتیاج به سرمایه گذاری خارجی دارند. از این رو در سال ۱۳۱۰ قانونی گذاشته شد که بر مبنای آن شرکت­های خارجی مجاز به فعالیت در ایران شدند. برطبق این قانون کلیه شرکت­های خارجی که بخواهند در ایران کار کنند باید دو شرط را داشته باشند. اول اینکه باید در کشور خود قانونی باشد و ثبت شده باشد. دوم آنکه باید در اداره ثبت اسناد تهران هم به ثبت رسیده باشند. با این قوانین بود که سیل شرکت­های خارجی به کشور روانه و سرمایه گذاری به حد مطلوبی افزایش پیدا کرد.

پس از پیروزی انقلاب و در سال ۵۸ به علت اینکه جو ضد بیگانگان رواج پیدا کرده بود قوانین دستخوش تغییراتی شد.

در نتیجه در قانون اساسی ذکر شد که فعالیت شرکت­های خارجی در ایران و در امور تجاری و صنعتی و … ممنوع است و نباید انجام شود . این مسئله باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی شد. عملا راه سرمایه گذاری خارجی را بست و دیگر تکنولوژی و دانش روز به ایران وارد نمیشد. برای حل این مشکل شورای نگهبان مبادرت به اظهار نظر کرد و قوانین جدیدی به وجود آمد. بر مبنای آن تنها در صورتی شرکت­های خارجی می­توانند در ایران کار کنند که طرف قرارداد با دولت جمهوری اسلامی باشند و با ادارات قرارداد ببندند. البته اظهارنامه شرکتهای خارجی باید دارای شرایطی باشد.

مهمترین ضوابط اظهارنامه ثبت شده برای شرکتهای خارجی :

۱ – نام شرکت باید به طور کامل ذکر شود

۲ – نوع شرکت ذکر شود

۳ – تابعیت بیان شود

۴ – میزان آورده مشخص باشد

۵ – ترازنامه و اساسنامه داشته باشد

و….

همانگونه که مشاهده می­کنید تاریخچه ثبت شرکت در ایران برای شرکتهای داخلی و خارجی به سال ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ برمیگردد. البته که از آن زمان تا به حال قوانین تغییراتی کرده و در جهت قانونمدتر شدن حرکت کرده­اند.

نتیجه گیری

در مقاله بالا تاریخچه ثبت شرکت در ایران مورد بررسی قرار گرفت. شرکت­های ایرانی در سال ۱۳۱۰ دارای قانون اولیه شده و در سال ۱۳۴۷ قانون جامعی در این مورد وضع گردید. تاریخچه ثبت شرکت­های خارجی هم از سال ۱۳۱۱ شروع شد و در سال­های بعد تغییراتی داشت. عملا قوانین شرکت­ها بنا به سیاست روز دولت­ها و پیشرفت­های دیجیتالی ناگزیر تغییراتی کرده­اند. این عوامل گاهی در جهت محددودیت و در مواقعی در جهت گسترش شرکتها گام برداشته­اند.

دانستن تاریخچه ثبت شرکتها برای تمام افراد لازم است تا بدانند برای رسیدن به قوانین کنونی چه مراحلی طی شده است.

برای داشتن اطلاعات بیشتر در هر زمینه ای در مورد ثبت انواع شرکت و برند و ‌… می­توانید با ثبت دانا تماس گرفته و مشاوره رایگان دریافت نمایید.